Freinet

Het freinetonderwijs is vernoemd naar de grondlegger ervan, de Franse pedagoog Célestin Freinet, die lesgaf op een kleine dorpsschool. Het is de ‘grote onbekende’ binnen de onderwijsmethoden in Nederland, terwijl dit in Vlaanderen een zeer gewilde onderwijsvorm is waarvoor zelfs wachtlijsten bestaan. Freinet was van mening dat leren niet alleen in een klassituatie hoefde plaats te vinden, maar juist ook in de wereld om ons heen, waar van alles valt te ontdekken. Binnen het freinetonderwijs gaan kinderen en leerkrachten dan ook met grote regelmaat op pad om in verschillende contexten (zoals in de natuur, of in het bedrijfsleven) observaties te maken, vragen te stellen en op onderzoek uit te gaan.

De belangrijkste concepten binnen dit type onderwijs

Gelijkwaardigheid

Kinderen en volwassenen (leerkrachten) worden als gelijkwaardig beschouwd binnen dit onderwijs: kinderen hebben weliswaar niet dezelfde verantwoordelijkheid voor het onderwijs als de leerkracht (deze stuurt), maar de didactiek is duidelijk gebaseerd op wat leeft bij de leerlingen, op hun eigen ervaringen en interesses. Echt en succesvol leren, je iets eigen maken in de meest letterlijke zin des woords, vindt plaats langs de weg van het ‘proefondervindelijk verkennen’. Dit zien we ook duidelijk terug in het taalonderwijs binnen Freinet, waarin veel ruimte is voor het ‘levend leren’ van taal door middel van het schrijven van teksten: leerlingen maken deze zelf, over allerlei zaken die ze hebben beleefd. De teksten worden uitgebreid met de hele klas besproken, waarbij opvallende verschijnselen en problemen met de Nederlandse taal of spelling naar voren komen, waar vervolgens dieper op wordt ingegaan of waar een oplossing voor bedacht wordt. Kinderen kunnen zich op deze wijze in taal verdiepen op basis van onderwerpen die uit hun eigen (schrijf)praktijk voortkomen.

Opvoeden tot democratie en burgerschapsvorming

Kinderen leren om samen op democratische wijze hun groep/klas school te organiseren. Zo vinden er zeer regelmatig vergaderingen plaats binnen de klas, waarin punten die kinderen zelf hebben ingebracht worden besproken. Hiermee is er binnen de klas sprake van een democratisch systeem in het klein, waarbinnen leerlingen worden gestimuleerd om hun eigen beslissingen te nemen en die te onderbouwen met goede argumenten.

Werken met hoofd én handen

Binnen freinetonderwijs is het nadrukkelijk de bedoeling dat leerlingen niet alleen cognitieve vaardigheden aanleren, maar ook ‘met de handen’ leren werken, en leren door ervaringen op te doen: zo zijn er binnen de school verschillende plekken waar leerlingen leren klussen, of leren koken. Deze leerprocessen worden zoveel mogelijk verbonden met cognitieve basisvaardigheden (rekenen en lezen) die leerlingen worden aangeleerd, bijvoorbeeld met behulp van methodes.

Wat heeft dit type onderwijs uw kind te bieden?

Presenteren en delen van kennis

Het vermeerderen en delen van kennis zijn principes die binnen freinetscholen van oudsher hoog in het vaandel staan. Dit komt onder andere tot uiting in het feit dat de teksten van de leerlingen door henzelf gedrukt en verspreid worden binnen de school: dit drukproces is uitgegroeid tot een uniek kenmerk van het freinetonderwijs.

Ontdekken van specifieke talenten en vaardigheden

Het freinetonderwijs streeft ernaar om de specifieke vaardigheden en talenten van leerlingen te ontdekken en te stimuleren. Daarnaast worden de nieuwsgierigheid en ondernemingszin van kinderen serieus genomen, waarbij er van wordt uitgegaan dat ze van alles en iedereen kunnen leren.

Zelfstandig leren handelen

Kinderen leren zelfstandig te werken en te organiseren, en daarnaast zelfstandig te beslissen over zaken (door de vergaderingen waaraan zij moeten deelnemen).